Browary dworskie/folwarczne wg. rejestru zabytków - woj. podlaskie

Stare Jeżewo
Stare Jeżewo leży kilka kilometrów na południe od miasta Tykocin. Pierwsze wzmianki o tej miejscowości pochodzą ze spisu dóbr Tykocińskich Książąt Mazowieckich z XIII wieku. Wieś w XV wieku była własności litewskiego rodu Gasztołdów, a w 1542 roku przeszła w ręce Barbary Rdziwiłłównej (późniejszej żony Zygmunta Augusta). Nieco ponad wiek później dobra Tykocińkie wraz z Jeżewem zostały nadane hetmanowi Stefanowi Czarnieckiemu, który zapisał je w spadku swojej córce Katarzynie Czarnieckiej.


Dzięki małżeństwu spadkobierczyni z Janem Klemensem Branickim, Stare Jeżewo staje się własnością rodu Branickich (Ich syn Stefan Mikołaj Branicki skutecznie zabiega u króla Jana III Sobieskiego o nadanie Białemustokowi praw miejskich. W 1692 roku buduje tam także, stojący do dziś barokowy Pałac Branickich). W kolejnych latach wsią zarządza Izabela Poniatowska, która w czasie zaborów sprzedaje włości Prusom. Następnie Traktaty Tylżyckie sprawiły, że okolice Tykocina przeszły pod jurysdykcję Ruską. W 1859 roku Stare Jeżewo wraz z 850-cioma hektarami ziemi kupuje inżynier Jan Gloger, główny projektant trasy Złotoria - Ostrów Mazowiecki (dzisiejszej drogi ekspresowej S8). To właśnie on zakłada we wsi folwark i buduje browar. Gloger był miłośnikiem pszczelarstwa, więc nie wykluczone, że używał miodu do produkcji swoich piw. Założył także sad, w którym wyhodował pierwszą odporną na mrozy odmianę jabłek, nazwaną od jego imienia glogerówką. Browar funkcjonował od 1880 roku i przez długi czas zarabiał na cały folwark. Jan umiera w wieku 74 lat, a folwark przejmuje jego syn Zygmunt, który wydzierżawia browar pozostawiając sobie jedynie sad i dwór. Priorytetem dla Zygmunta była etnografia i archeologia, a browar był jedynie źródłem utrzymania. Wraz z początkiem XX wieku zarząd nad włościami przejmuje syn Zygmunta, Stanisław. Podczas I Wojny Światowej większość zabudowań zostaje zniszczona, jednak w okresie międzywojennym browar wciąż warzy piwo. W czasie II WŚ zakładem zarządzali zarówno Niemcy jak i Sowieci. Tuż po wojnie zakład przechodzi nacjonalizację, a w 1957 roku zostaje zamknięty (prawdopodobnie przegrał konkurencję ze świeżo wyremontowanym browarem Dojlidy). Zakład wraz z parkiem i pozostałymi budynkami Glogerów, mimo wpisania w 1983 roku do rejestru zabytków niszczeje do dziś.

Numer rejestru: 534 z 31.01.1983

Źródło:
  • http://www.testowy.minigo.pl/index.php/page/je-ewo
  • http://bialystok.tvp.pl/8995507/historia-browaru-w-jezewie-starym
  • https://pl.wikipedia.org/wiki/Zygmunt_Gloger
  • https://pl.wikipedia.org/wiki/Jan_Gloger
  • http://opencaching.pl/viewcache.php?cacheid=25067

Komentarze

Popularne posty z tego bloga

Które piwo pszeniczne jest najlepsze?! - przegląd Weizen-ów (2018) cz.1

Dawne browary - browar Kujawiak

browar Jabłonowo - Dubel (Doppelbock)