Dawne browary - Browar Konstancin

Mamy rok 1353 rycerz Stanisław Pierzchała otrzymuje, za liczne zasługi, od księcia Siemowita prawo do założenia wsi nieopodal swojego grodu w Cieciszewie. Tym samym zostają z niego zdjęte obowiązujące dotąd powinności. Tak zaczyna się okres rozwoju terenów dzisiaj leżących między Karczewem, Górą Kalwarią a Konstancinem Jeziorną. W roku 1399 następuje podział tego terenu między potomka Stanisława Pierzchały, cześnika czerskiego, Mrocisława z Cieciszewa oraz jego brata lub syna (źródła w tej kwestii nie są precyzyjne) Stanisława z Turowic (wsi graniczącej z Cieciszewem). Stanisławowi przypadła w tym podziale północna część ziem, w których znajdowała się między innymi interesująca nas wieś czyli Obory. Nazwa ta po raz pierwszy w historii pojawia się w 1407 roku, kiedy to Stanisław z Turowic zostaje określony mianem Stanisława z Obór. Sama osada mogła istnieć już wcześniej. Do 1643 roku ziemiami zarządza rodzina Oborskich, a później, do 1649 roku rodzina Koniecpolskich. Wtedy to ziemie zostają wykupione przez Jana z Pieskowej Skały Wielopolskiego. W okresie potopu szwedzkiego Jan Wielopolski zostaje wysłany przez króla Jana II Kazimierza Wazę z poselstwem, do cesarza Ferdynanda III w celu zawarcia przymierza przeciw Jerzemu II Rakoczemu. Mimo braku efektów Jan z Pieskowej Skały i jego rodzina otrzymują od cesarza tytuł hrabiów Świętego Cesarstwa Rzymskiego. To wyróżnienie przez długie lata pozwala rodzinie Wielopolskich zajmować ważne stanowiska w państwie. Okres świetności, ziemia oborska, rozpoczęła za życia syna Jana z Pieskowej Skały również Jana, który w swojej karierze politycznej doszedł do tytułu kanclerza króla Jana III Sobieskiego. W tym czasie w Oborach zostało założone centrum dóbr, a wykupiona, skonsolidowana ziemia, która je otacza zyskała miano Klucza Oborskiego.



Pierwszy browar funkcjonował w Cieciszewie prawdopodobnie już w 1701 roku. Dobrami, po śmierci Jana (1688 r.), zarządzała wówczas jego ostatnia żona Maria D'Arquien. Prawdopodobnie po powodzi w 1715 roku browar został przeniesiony do Obór. Po śmierci Marii (1733 r.) Oborskie dobra przejął tytularny wnuk Jana, Hieronim Wielopolski. Oprócz browaru, w okolicach Obór, powstały liczne karczmy do których rozprowadzano tamtejsze piwo. Z zapisków obserwatora tamtych czasów księdza Jędrzeja Kitowicza wiemy, że w obornickim browarze warzono chociażby portera, którego można było się napić w Warszawie. Oto fragment jego obserwacja na ten temat: "To jednak piwo angielskie nie miało nigdzie więcej propinacji*, tylko w Warszawie przy planu tegoż pana i w Oborach gdzie je robiono, mil trzy od Warszawy" (*wyłączne prawo właściciela dóbr ziemskich do produkcji i sprzedaży piwa, gorzałki i miodu). I dalej "Wkrótce spadło z wziętości (...) Otwockie piwo przesadziło go, Otwockiemu odebrało znowu konkurs wilanowskie a wilanowskiemu inflantskie". Niewątpliwie świadczy to o duże piwnej konkurencji w tamtych czasach :). Po nagłej śmierci Hieronima (1779 r.) dobra oborskie przypadły jego żonie Urszuli Wielopolskiej. Ponieważ przebywała ona na stałe w Małopolsce w jej imieniu kluczem oborskim zarządzał Michał Bonawentura Potulicki. Rodzina Potulickich kontynuował tradycje piwowarskie w Oborach i rozwijała gospodarkę w regionie. Za życia Potulickich po raz pierwszy jeden z folwarków nazwany zostaje Konstancinem. Rodzina zarządza dobrami do 1944 roku, kiedy to w odwecie za konspirowanie przeciw trzecie rzeszy zostają pozbawieni praw do tych ziem. Tym samym w 1944 roku przestaje działać browar. W pałacu potulickich po wojnie ulokowano Dom Pracy Twórczej Związku Literatów Polskich i taką funkcje pełni on do dzisiaj. 

Produkcję piwa wznowiono już po transformacji w 1993 roku. Pierwszy właściciel nie potrafił sobie poradzić ze zrujnowanym browarem i po 2 latach zbankrutował. Wtedy browar przejęło małżeństwo Witold i Teresa Grądzcy. Pozostawali oni właścicielami do roku 2007. W tym czasie browar wypuścił na rynek między innymi piwa: 

  • Konstancin Bardzo Mocne o ekstrakcie 18.1% i alkoholu 8.1%, 
  • Konstancin Mazowieckie Mocne o woltażu 7%, 
  • Konstancin Warszawiak Mocny o ekstrakcie 15.1% i alkoholu 7.8%, 
  • Konstancin Zdrojowe o ekstrakcie 12 i alkoholu 6.2%

W 2007 roku nowym właścicielem została spółka PBL Mazowieckie Mosty, która zadecydowała o całkowitej modernizacji pod względem technologicznym i dystrybucyjnym. Prowadzone byly prace między innymi przy stacji uzdatniania wody, zakupiono nowy sprzęt, który zwiększył możliwości produkcyjne browaru do 30 000 hl rocznie. W tym czasie piwa z oborskiego browaru zostają docenione na krajowych konkursach. Podczas Chmielaków 2009 Piwo Konstancin Bardzo Mocne dostaje tytuł Grand Prix Chmielaków. W tej samej kategorii rok wcześniej Piwo Konstancin Dawne Niepasteryzowane zajmuje 3 miejsce. W kolejnych latach podczas Chmielaków, browar Konstancin święci kolejne triumfy: 2 miejsce w 2011 za piwo Czarny Dąb w kategorii piw ciemnych, w 2012 roku aż 4 nagrody: 1 i 3 miejsce za piwo w kategorii jasne pełne 12.1-13.0 Blg  (Mazowieckie Niepasteryzowane i Konstancin Jasny Pełny) w kategorii jasne pełne 10.1-11.0 Blg (Konstancin Lekkie) i wisienka na torcie czyli 1 miejsce w kategorii piw pszenicznych za piwo Konstancin Pszeniczne.

23 kwietnia 2013 roku spółka Mazowieckie Mosty (większościowy właściciel) i spółka Lager Trade (mniejszościowy właściciel) sprzedały wszystkie swoje udziały w browarze Konstancin browarowi Gontyniec, który jest znamy między innymi z serii piw Gniewosz dostępnych w sieci sklepów Żabka i Fresh Market. Nowy właściciel zdecydował się zakończyć warzenie piwa w Oborskim browarze i przeniósł sprzęt do nowo powstającego zakładu w Kamionce. W taki oto sposób, choć sprzęt browaru Konstancin będzie wykorzystywany nadal to nie będzie to już ten Konstancin którego znaliśmy. Tak kończy się kolejna historia browaru, który warzył złocisty trunek już w XVII wieku.



Żródła:
http://www.konstancin24.eu
http://pl.wikipedia.org/wiki/Browar_Konstancin
http://www.portalspozywczy.pl
http://pl.wikipedia.org/wiki/Konstancin-Jeziorna
http://konstancinjeziorna.blox.pl
http://www.muzeumkonstancina.pl/540_wielopolscy

Komentarze

  1. Pierwszy browar w dobrach oborskich z produkcją przeznaczoną na zewnątrz powstał w Cieciszewie około roku 1700. Dopiero po powodzi w 1715 przeniesiono go do Obór.

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Kto wówczas zarządzał Cieciszewem ? Nie znalazłem tych informacji niestety, ale chętnie sprostuję wpis :)

      Usuń
  2. Około 1700 Cieciszew należał już do Wielopolskich, którzy od czasu nabycia Obór (1650) skupowali sąsiednie ziemie i do końca wieku wykupili podzielone na cztery części ziemie cieciszewskie. Karczmy są poświadczone już w XVII wieku, choć nie ma mowy o browarze, choć około roku 1687 włóczył się tu francuz Le Tende, który odnotował wielką karczmę, zapewne właśnie w Cieciszewie, przewyższającą wszystko co widział, więc już wtedy zaczęto tu pewnie myśleć o zysku z warzonego piwa... W roku 1701 dobra pozostawały w rękach Marii d'Arquien (siostry Marysieński) i to z nią wiązać należy powstanie browaru. Zniszczony był zapewne podczas powodzi z roku 1715 i wtedy podjęto dedycję o przeniesieniu do Obór, gdzie odnajdujemy go w roku 1734. Dalszy rozwój to jak napisałeś już sprawa Hieronima, który nota bene zmarł w roku 1779, a nie w 1805 (wtedy zmarł Michał Potulicki, zarządzający kluczem od 1795, a Urszula w roku 1806).Końcówka XVIII wieku jest doskonale udokumentowana jeśli chodzi o karczmy i browar, więc kiedyś opiszę to na swoim blogu, ale na pewno nie wcześniej niż w roku 2015 bo to niestety wymaga z mojej strony dłuższej pracy i opracowania tego wszystkiego, a póki co nie mam kiedy tego zrobić i wykorzystuję tam rzeczy już opracowane. Aktualizacje bloga na bieżąco na znanym profilu www.facebook.com/okoliceKonstancina. Pozdrawiam.
    Aha, i Stanisław Pierzchała miał Cieciszew już w roku 1353, 1363 to data założenia wsi obok grodu, ale oczywiście to szczegóły, bo tekst jest o piwie.

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Wielkie dzięki za odpowiedź. Postaram się te informacje wpleść i uściślić. Pozdrawiam :)

      Usuń

Prześlij komentarz

Popularne posty z tego bloga

Które piwo pszeniczne jest najlepsze?! - przegląd Weizen-ów (2018) cz.1

Dawne browary - browar Kujawiak

browar Jabłonowo - Dubel (Doppelbock)